Het secundair Oegandees schoolsysteem telt net als in Vlaanderen zes jaren. Senior 1 tot en met 4 wordt afgerond met een nationaal examen. Wanneer de leerling hiervoor slaagt is het ordinary level afgerond en kan hij beginnen aan de twee jaren van het advanced level. Na een nieuw nationaal examen lonkt de universiteit. De financiële situatie van de ouder(s) bepaalt of ze dit traject afleggen op een staatsschool of een duurdere privéschool. Kwaliteit is niet gegarandeerd.
Het is in deze setting dat we John, Willian en Godfrey hebben ontmoet en een dag volgden. Drie jongeren die hopen om dit traject op een hoopvolle manier af te ronden, dromen van een carrière en van kansen. Heel wat uitdagingen liggen op hun pad. John met de rode trui laat elke nacht het konijn in huis slapen. Wanneer wij hem vroeg in de ochtend ontmoeten is zijn huisdier ontsnapt. Veel tijd om te treuren is er niet want de waterbron is 20 minuten wandelen en de compound moet gekeerd worden. Vol trots geeft zijn mama ons Oegandese thee waar je uit beleefdheid veel suiker in moet mengen. Om zoet brood te kopen, hebben ze weken gespaard. Onze gids raadt ons aan alles op te eten, terwijl John uit beleefdheid toekijkt. Door ons aarzelen moeten we spurten en komt John te laat op school. Hij wordt bij de directeur geroepen … want hij heeft examen voor s4. Gelukkig mag hij toch nog deelnemen nadat we ons verhaal doen en mag hij volgend schooljaar starten in s5.
Willian uit de groepsfoto eet ’s ochtends normaal geen ontbijt en drinkt enkel flauwe thee. Voor ons bezoek was er brood voorzien, maar ook thee, avocado’s, gekookte eieren, Matoke en flesjes water die we verplicht moesten meenemen. We kregen ook nog 5 avocado’s mee voor later op de dag. In het huis staat ook een motor maar die werkt niet meer. Het is een statussymbool zonder nut. Ook de tv lijkt eerder voor het zicht te zijn dan voor gebruik. Willian droomt ervan om haar gasten op een gelijkaardige manier te kunnen ontvangen zonder dat ze er weken voor moet sparen.
Godfrey met het witte hemd vertrekt om 5u naar school want hij moet zijn jongere broers en zusjes nog afzetten op hun school. Voor ontbijt is geen tijd. Zijn gezin is enorm arm dus hij eet ’s ochtends niets en er is ook geen ontbijt voor ons voorzien. Godfrey heeft veel moeite gedaan om toch een Jackfruit voor ons te voorzien om als tussendoortje op school te eten. Omdat hij voor al deze uitdagingen staat, engageert Godfrey zich op school voor verschillende vrijwilligersprojecten. Op die manier krijgt hij soms gratis eten of andere tegemoetkomingen op school. Godfrey zou graag een fiets hebben, maar zonder externe tussenkomst kost dit veel te veel geld en blijft alles een droom.
John, Willian en Godfrey symboliseren de kinderen van hun school en hun generatie. Zij zijn de toekomst van Oeganda, de motoren van de onderbuik van waaruit alles kan veranderen. Traag maar zeker lukt dat, met een fiets kan alles een paar versnellingen hoger. Coop-Africa heeft twee fietsen in de aanbieding: enerzijds Tembo (olifant) die zelfs aan de strenge Europese normen voldoet maar waarvan de voorraad is opgedroogd door andere en meer lucratieve prioriteiten van de fietsenmakers na de enorme vraag door corona. Anderzijds Kifaru (neushoorn) die lichter is qua materiaal en geschikt is voor de drie takken van CooP-Africa. Voor elke €150 kunnen we een John, Willian of Godfrey helpen aan een Tembo of Kifaru, aan een vervolg van een droom, aan voeding aan de onderbuik. Zo simpel maar doeltreffend en duurzaam kan en moet het zijn. Enkel kijken naar de ander en onszelf niet als maatstaf of focus nemen is nodig om niet een steentje bij te dragen, maar om mee de steen te verleggen.
